Wat is leerplicht?

Deze week werd onze jongste, M2, vijf jaar oud. Hiep hiep hoera! Een heugelijke dag voor hem, zoals elke verjaardag. Kadotjes en ontbijt op bed, slingers, kinderfeestje en taart. Maar juridisch heeft deze verjaardag ook een betekenis. M2 is nu officieel leerplichtig. Al onze kinderen zijn nu leerplichtig. Maar wat is leerplicht?

Tussen de vijf en zestien jaar oud is ieder kind in Nederland leerplichtig. Ruim 119 jaar lang is er in Nederland de plicht om deel te nemen aan scholing voor de jeugd. Ooit eens begonnen toen Samuel van Houten vond dat kinderen moesten worden beschermd tegen veel werk in de fabriek, op het land of thuis. Dank daarvoor Sam!

Een dag nadat onze M2 vijf werd verplichtte de wet ons om hem in te schrijven op een Nederlandse school en verplichtte deze wet ons ook om hem iedere schooldag naar school te laten gaan. Vanaf twaalf wordt ie trouwens zelf ook verantwoordelijk, maar dat duurt nog even… Al onze kinderen zijn nu dus verplicht te genieten van ons Nederlandse onderwijs. Ze zijn alle drie nu beschermd door de Leerplichtwet 1969. Drie keer het woord ‘verplicht’ in één paragraaf…

De leerplicht heeft ruim honderd jaar geleden gezorgd voor een revolutie in de ontwikkeling en bescherming van onze kinderen. Scholing werd gemeengoed en uitbuiting door arbeid werd zeldzaam. Het onderwijssysteem in ons land is uitstekend (vergeleken de rest van de wereld) en onze kinderen kunnen meeliften op deze situatie. Hoe gaaf is dat!

Onze oudste M1 viel vorig jaar echter uit op school. Dit resulteerde, kort gezegd, vervolgens in een vrijstelling voor de leerplicht en een hoop ondersteuning voor school, voor hem en voor ons. Vooral vanuit het passend onderwijs en de Jeugdwet vonden wij, en vooral M1, ruimte om weer te kunnen functioneren binnen ons schoolsysteem. Mooie stof om later nog eens een blogje aan te wagen.

De schooluitval van M1, in combinatie met onze dromen, hebben er wel voor gezorgd dat wij als ouders ons afvragen of de leerplicht nog wel past in ons gezin, of zelfs in de maatschappij tegenwoordig. De wet is een eeuw geleden ingevoerd om kinderen te beschermen tegen te veel arbeid; daar zijn inmiddels ook andere wetten voor, ook mengt zij zich (te) veel in onze ouderlijke rol en gezag en ontneemt ons daarbij de mogelijkheden om af te stemmen op de behoefte van onze kinderen. Breed gedragen bezwaren van de leerplicht, wij zijn niet de enigen die de behoefte voelen voor een verandering van het systeem. Van leerplicht naar leerrecht. Maar dit ligt buiten onze cirkel van invloed momenteel.

Vooralsnog hebben wij ons te houden aan de nu en hier geldende wetten. Daarin conformeren wij ons aan het systeem en bieden wij onze kinderen samen met de basisschool een zo veilige en leervriendelijke omgeving aan. Maar de komende maanden gaan wij (ook op dit blog) verkennen wat de leerplichtwet ons aan ruimte geeft om zelf, als ouders of gezin, te kunnen voorzien in onderwijs. Zowel op reis buiten ons mooie land als binnen onze landsgrenzen. Nu eerst even een feestje vieren. Onze M2 is vijf geworden! Hoera!

Heb jij al ervaring met homeschooling/thuisonderwijs of Wereldschool? Wij horen graag je verhaal!