Wij dachten even snel te kunnen uitzoeken of onze waxinelichtjes van de Ikea passen in onze zorgen om de wereld. Deze donkere dagen branden wij er op los in huize Wanderdutch. Sfeer, warmte en ‘zorg voor ons zelf’ geven de flakkerende lichtjes ons namelijk. Zorgen wij zo ook voor de wereld? In dit artikel nemen wij jullie, samengevat, mee in de zoektocht naar kaarsen met een zo klein mogelijke ecologische footprint. Kunnen wij milieuvriendelijk kaarsen branden?
Soorten kaarsvet
De meest gebruikte vetten voor kaarsen zijn stearine en paraffine. Verder zijn bijenwas en sojawas ook te verkrijgen. Ook zijn er composieten te krijgen; mengsels van deze soorten om de afzonderlijke eigenschappen te combineren. De (milieu)belasting van de verschillende vetten wisselen flink, maar zijn soms ook op meerdere gebieden te vinden. Alle kaarsen die verbranden brengen overigens roet en CO2 in je huiskamer (en longen).
Paraffine is de meest milieubelastende optie van allen. Dit vet is een restproduct, verkregen bij de zuivering van ruwe aardolie. Een eindigende bron en ook nog eens een uitstoter van fossiele CO2. Het vet geeft meer licht, is goedkoop maar druipt snel.
Stearine wordt gewonnen uit dierlijke vetten (als slachtproduct), uit plantaardige oliën (veelal palmolie) of vistraan. Stearine wordt gemaakt van niet voor consumptie geschikte afvalproducten van de vleesindustrie. Zolang wij vlees blijven produceren is het gebruiken van dit vet vanuit de milieubelasting een erg goed alternatief. Het zorgt dat het geslachte dier zo efficiënt mogelijk gebruikt kan worden. De variant van palmvet zorgt voor een flinke milieubelasting omdat er tropisch regenwoud gekapt moet worden om palmolie te produceren. Overigens zijn bijvoorbeeld Fairtrade-kaarsen van palmolie voorzien van een certificaat (RSPO) die garandeert dat er geen regenwoud sneuvelt voor de productie én dat de arbeidsomstandigheden ook goed zijn. Stearine druipt minder en wordt vaak gemengd met paraffine in verband met de druipfactoren, kostenreductie en verbetering van het productieproces.
Sojawas, raapzaadwas en koolzaadwas kom je tegenwoordig ook regelmatig tegen, vaak bij geurkaarsen omdat de geurstoffen goed te mengen zijn met het vet. Mits de soja duurzaam is geproduceerd is deze kaars een goed alternatief vergeleken de parafine en stearine.
Bijenwas blijkt milieutechnisch de beste keus te zijn. De onmisbare bijen (bestuiving van onze voeding!) maken naast de honing ook de raten van was. Dit ‘restproduct’ van de honingproductie kan goed worden gebruikt als kaarsvet. Door deze kaarsen meer af te nemen als consumenten bevorderen wij de expansie van honing-/wasproducte en dus van toename van bijenvolken. Win-win. Daarnaast branden bijenwaskaarsen gemiddeld langer dan paraffinekaarsen.
De verpakking
Leuk, al die waxinelichtjes in een aluminiumkuipje. Maar dat metaal moet ook gewonnen, getransporteerd, geproduceerd, en als afval verwerkt worden. Mooie kaarsen in glazen potjes gegoten idem dito. Over de verpakking kunnen we dus zo kort mogelijk zijn: less is more. Ofschoon, zorg voor eigen herbruikbare kaarsenhouders, -potjes of -kuipjes.
De kosten
Het lijkt soms lastig te vergelijken wat een kaars nou kost. Je schrikt je het rambam als je een goede bijenwaskaars wil kopen, en verbaasd je over de lage prijs van een waxinelichtje bij de Zweedse woongigant. Hieronder een poging om de meest voorkomende kaarsen te proberen te vergelijken, per branduur. Dus als het goed is maakt het niet uit wat voor winkel, soort kaars of type vet er gebruikt wordt. De lijst is niet uitputtend, meer als indicatie van de verschillen.
Winkel | Soort kaars | Vet | Prijs per stuk | Prijs per branduur |
Ikea | Waxine | Paraffine | €0,025 | €0,006 |
Stomp-kaars | Paraffine | €0,37 | €0,03 | |
Kroonkaars | Paraffine | €0,20 | €0,03 | |
Washbär | Eco-waxine | Stearine | €0,10 | €0,025 |
Bijenwas waxine | Bijenwas | €0,50 | €0,13 | |
Stomp-kaars | Bijenwas | €22,95 | €0,42 | |
Staafkaars | Stearine | €3,98 | €0,33 | |
Dipam | Stomp-kaars | Bijenwas | €15,95 | €0,33 |
Waxine | Bijenwas | €0,78 | €0,19 | |
MyFlame | Waxine | Soja | €0,63 | €0,08 |
AliExpress | Led-lampje | Kunststof/ batterijen | €0,40 | €0,005 |
Conclusie
Eigenlijk is elke kaars niet goed, want hebben alle kaarsen een vorm van milieubelasting. Hetzij via de productie van grondstoffen, hetzij via de verbranding in je huiskamer. Als je dan toch een kaars wil branden dan is milieutechnisch de bijenwas het gunstigste. Qua prijs zijn de waxinelichtjes van Ikea (of het led-lichtje van AliExpress) de meest gunstige. Milieuvriendelijk kaarsen branden kost dus geld.
Komend jaar gaan wij ons ook eens wagen aan het zelf trekken of gieten van (bijenwas) kaarsen. Misschien dat daar nog een flinke prijswinst te behalen is. Ook de stompjes en restjes van de komende periode kunnen gespaard worden (en op Maria Lichtmis worden omgesmolten en aangestoken).
Heb jij het over om meer te besteden aan een milieuvriendelijke alternatief? Wat voor kaarsen branden jullie thuis?
Tja, ik ga toch echt voor die lekkere geurkaarsjes van de Ikea…. Wel hebben we alle stompjes, restjes van de kaarsjes en waxinelichtjes opgespaard. We maken daar maandag en dinsdag fakkels van voor oud en nieuw. Ben benieuwd of dat gaat lukken! Lfs van ons 5jes xx
Wat een leuke bestemming voor dat oude kaarsvet! Die ga ik onthouden!