Doen wat werkt of doen wat hoort?

Doen wat werkt of doen wat hoort is een regelmatig innerlijk dialoog in ons hoofd. En daardoor ook een gesprek wat wij thuis regelmatig voeren. En dan gaat het vooral over het opvoeden van onze kids. Leren wij onze drie jongens zich continue aan te passen aan de sociale eisen van onze maatschappij, aan de normen in onze cultuur en land en aan de verwachtingen van onze omgeving? Accepteren wij daarbij dat dit hen heel veel kost, zij hiermee hun grenzen over gaan, zich overprikkelen en vermoeien? Of bieden wij hun ruimte om tegemoet te komen aan hun eigen behoefte, als individu met bijpassende eigen karakters en tegemoet te komen aan de behoefte vanuit het autisme? Wij nemen jullie mee in onze continue afwegingen: moeten wij doen wat werkt of doen wat hoort?

Lang haar, ringen en leerplicht

Mag M1, als jongen, geen lang haar meer hebben en geen ringen meer dragen omdat hij daardoor normafwijkend is? Of mag hij zich zelf uiten zoals hij zichzelf het lekkers voelt? Moet hij hele dagen naar school omdat ieder kind dat doet en leerplicht dat eist, omdat het hoort, dit de norm is? Of mag hij ook voor langere duur een aangepast rooster volgen? Omdat dat nu eenmaal beter werkt voor hem, er minder overprikkeling is en meer rust en ruimte voor ontwikkeling komt? Heeft hij voldoende aan zijn drie boezemvrienden of moet hij op deze leeftijd geholpen worden om een uitgebreide vriendenkring te vormen?

Slaaproutine en kledingkeuze

Mag J rustig is slaap vallen naast een van ons als ouder, zodat hij de rust heeft om rustig te liggen, ons fysiek aan kan raken en zich zelf op deze manier kan reguleren om in slaap te kunnen vallen? Of moeten we elke avond een strijd aangaan zodat hij leert alleen in slaap te vallen, zoals het hoort? En geloof ons, dat hebben we geprobeerd, die strijd is niet in een paar weken geleverd, die strijd gaat ver en duurt lang. J is ook het meest gesoigneerd van onze kinderen. Amper zes jaar oud en hij droeg (uit zichzelf) bretels, nette bloesjes een vlinderdas en een mooie hoed. Was het praktisch? Niet altijd. Vonden anderen het raar? Soms. Voelde hij zich mooi en gelukkig? Absoluut.

Nagellak en een onesie

Ook M2 laten wij in een onesie naar de speeltuin gaan, mét twee verschillende sokken. En als hij geen onesie wil dragen heeft ie wel een jurkje of een pyjama aan. Omdat dat zo lekker zit. Wat vinden anderen daarvan? Willen wij de strijd aan gaan om te doen wat hoort, of doen we wat werkt? Hij is het gelukkigst in makkelijke kleren, met mooie nagellak. Zonder meteen, zoals de maatschappij denkt, bezig te zijn met gendergerelateerde standpunten. M2 is in zijn element en voelt ruimte om zichzelf te zijn. Moeten wij dit toestaan? Of conformeren aan de maatschappelijke visie?

Blijf aan tafel zitten!

Moeten de kinderen leren om aan tafel te blijven zitten totdat iedereen klaar is, omdat dat gewenst gedrag is? Of mogen ze ook gaan spelen als ze klaar zijn, in plaats van de hele tijd gecorrigeerd te worden dat ze stil moeten zitten en niet van tafel mogen? Doen we er wel goed aan om de kinderen niet de hele week van sport naar muziekles naar scouting te rijden. Of is het juist goed dat wij hun agenda’s bewust leeg laten om ruimte te bieden aan hun behoefte in plaats van de huidige norm dat kinderen zoveel mogelijk moeten worden uitgedaagd in hobby’s en sport? Is het raar dat ze al willen weten welke kado’s ze krijgen op hun verjaardag of met sinterklaas. Of moeten we koste wat het kost de spanning op laten bouwen, met alle gevolgen van dien, omdat een kado (hoe dan ook) een verrassing moet zijn?

Wat vertellen wij aan de leidster van de BSO als zij ons kind heeft gestraft omdat hij wilde bessen en blaadjes heeft geplukt en gegeten? Dat zij gelijk heeft en het niet mag of hoort, of dat dit is wat onze kinderen hebben geleerd en wij achter onze kinderen staan bij hun ontdekking van de natuur? Laten wij onze kinderen met vier jaar al mooie takken slijpen op de camping, met een vlijmscherp zakmes? Of moeten wij ze als, curlingouders, beschermen voor alle gevaren zoals de meerderheid van de vaders en moeders? Stellen wij onze kinderen niet te bloot aan onze openheid over het leven, de dood, sex, religie et cetera? Of geven wij ze hiermee een goed gevulde rugzak aan informatie en opvattingen waaruit ze later zelfstandig kunnen kiezen en putten? Zo kunnen wij nog wel even doorgaan met voorbeelden van onze dagelijkse zoektocht naar doen wat werkt en doen wat hoort.

Doen we wat werkt of doen we wat hoort?

Wat leren wij onze kinderen? Best een lastige vraag. Willen wij dat ze optimaal functioneren in deze maatschappij, wetend wat de norm is en zich daarop aan kunnen passen. Wetend dat de norm voor hun niet vanzelfsprekend is, de norm hen veel energie kost en ze dan constant bezig zijn met zichzelf aanpassen? Wij willen dat ze gelukkig zijn, maar waar en hoe? Het liefst willen wij dat ze zichzelf kunnen zijn, ze kunnen ontspannen en eigen keuzes durven maken. Maar we weten ook dat als ze zo zijn, ze niet passen in de norm van de maatschappij, wat betreft zich sociaal aanpassen aan de medemens.

Toen Annelieke jaren geleden nog op een psychiatrisch behandelafdeling voor jeugd werkte en wij nog geen kinderen hadden, had zij soms dezelfde gedachte. Kinderen die het liefst alleen werden gelaten, contact met anderen super veel energie koste en het gelukkigst waren samen met de computer. De hulpverlening wilde ze toch in een programma hebben, met contact met anderen, leren zich aan te passen aan dat wat van hen werd verwacht zodat ze konden functioneren in de maatschappij. Maar waarom willen we dat? Is dat echt beter voor ze? Of is het vooral een overtuiging van de ‘neurotypist’ dat ze dan gelukkiger zijn?

Weet je nog wie je was

voordat de wereld je vertelde

wie je hoort te zijn?

Quote uit Van Dromen Naar Doen
Kritische noot

Nu is het zo dat wij, Thijs en Annelieke, nu verantwoordelijk zijn voor onze kinderen. Als wij er voor kiezen om hen niet de normen aan te leren en zij later wel willen functioneren in deze maatschappij, missen ze dan de vaardigheden? Best een dilemma. Wat nu goed voor ze is, is misschien later een gemis? Aan de andere kant zijn wij er ook van overtuigd dat als onze kinderen ontspannen zijn, er ruimte is om te leren. Daar doen ze misschien wat langer over dan de ‘norm’ is. Dus liever ontspannen kinderen die de tijd hebben om nog van alles te leren, dan nu mijn kinderen in een norm te drukken, met als gevolg veel spanning en dus weinig leren. Daarnaast leggen we wel vaak uit dat wat ‘gepast’ zou zijn en gewenst vanuit de ander. Niet dat ze het zo moeten doen, maar wel dat ze weten dat het een optie is die ze kunnen inzetten als ze dat willen of nodig hebben.

En dan hopen wij dat er over twintig jaar drie toffe volwassen mannen rondlopen die zichzelf kunnen zijn, eigen keuzes durven te maken, ook als die keuze past bij ‘wat hoort’, zolang het ook maar goed werkt voor hen!

Annelieke

Krulhoofd met mooie ogen. Lief maar toch eerlijk. Gezinstherapeut met ballen, alles op de fiets. Creatief, muzikaal en neuro-typisch. Dijk van een wijf en moeder.

4 thoughts on “Doen wat werkt of doen wat hoort?

  1. Ikkelien says:

    Er zijn natuurlijk dingen die wél moeten, zoals bv rechts rijden, anders wordt het immers een zootje en gebeuren er ongelukken.
    Verder zijn er heel veel dingen die gewenst zijn, zoals bv op tijd op school komen. Waar veel mensen zijn, zijn regels. Dit zijn de regels die bij de plek horen en waarvan het handig is als iedereen zich aan die regels houdt, ook voor de andere mensen die de plek bezoeken.
    Als je kind niet aan de geldende norm voldoet zijn soms de simpelste dingen lastig. Mijn 5 kinderen zijn inmiddels volwassen maar ik weet er alles van.
    Wat ik belangrijk vond is dat je het als ouders samen eens bent en één lijn trekt.
    Kleding en haar is helemaal de keus van het kind zelf. Als ouder mag je eisen dat je kind én zijn kleding schoon en fris zijn maar of het nou een jurk of een broek of een pyjama is, so what?
    Het gaat erom dat je kind een fijne volwassene wordt en op welke manier vind ik niet belangrijk. Zolang het maar niet ten koste gaat van anderen. Wil je kind lang haar? Lijkt me prima (mooie bos trouwens). Wil hij op ballet ipv voetbal? Lekker laten gaan. Middag thuis houden van school? Niks mis mee (“niet fit” werkte hier altijd). Stop ze niet in hokjes en binnen kadertjes. Ze weten zelf heel goed wat ze willen en niet willen.

    Beantwoorden
    1. Thijs says:

      Eén lijn trekken als ouders, daar noem je een heel goed punt! En je sluit ook af met een mooie zin. Helemaal mee eens!

      Beantwoorden
  2. geldistijd says:

    Wat een geweldig gezin zijn jullie:-) Mijn zoontje heeft ook lang haar, en wil altijd kleding met poesjes erop, maar vindt het niet erg dat hij dan naar de meisjesafdeling moet.
    En onze woonkamer wordt vaak omgebouwd tot skeelerbaan of boulderbaan. Heerlijk om buiten de lijntjes te kleuren

    Beantwoorden
    1. Thijs says:

      Dank je 🤗 En inderdaad is het heerlijk om buiten de lijnen te kleuren… hoewel het helemaal tof is om zelf je lijnen te mogen maken (en daar dan weer buiten te kleuren) 😉🙃

      Beantwoorden

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.